İznik, sadece bir ilçe değil, adeta bir tarih kitabı. Roma’dan Bizans’a, Selçuklu’dan Osmanlı’ya kadar uzanan geniş bir medeniyet yelpazesine ev sahipliği yapmış olan bu kadim şehir, barındırdığı tarihi yapılar ve kültürel miras ile Türkiye’nin en önemli açık hava müzelerinden biri olma özelliğini taşıyor. İşte İznik’te mutlaka görülmesi gereken tarihi yapılar ve geçmişin izlerini bugüne taşıyan mekânlar…
İznik nerede?
İznik, Türkiye’nin Marmara Bölgesi’nde, Bursa iline bağlı bir ilçedir. Bursa’nın kuzeydoğusunda yer alır ve doğusunda Sakarya, kuzeyinde Kocaeli, güneyinde Yenişehir ilçesi, batısında ise Orhangazi ile çevrilidir. İznik’in coğrafi olarak en dikkat çeken özelliği, İznik Gölü kıyısında yer almasıdır. Gölün doğu ucunda konumlanan ilçe, bu sayede hem tarihi hem doğal güzellikleri bir arada sunar. İznik, hem İstanbul’a hem de Bursa merkezine kara yoluyla ulaşımı kolay olan bir konumda bulunur. Bursa, şehir merkezine yaklaşık 85 km uzaklıktadır.
İzni Hristiyanlık için neden önemli?
İznik, Hristiyanlık tarihi açısından son derece önemli bir merkezdir. Bunun nedeni, erken Hristiyanlık döneminde burada gerçekleşen iki büyük konsilin (dinî toplantının) Hristiyan inancının şekillenmesinde temel rol oynamış olmasıdır.
Ayrıca İznik, Hristiyan dünyasında tarihi hac noktalarından biri olarak kabul edilmektedir. Özellikle Katolik ve Ortodoks mezheplerine mensup araştırmacılar, teologlar ve hacılar için önemli bir ziyaret rotasıdır. UNESCODünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alması da bu dini ve tarihi önemin bir göstergesidir. Kısacası, İznik Hristiyanlık tarihinde inanç, ibadet, öğreti ve sanat açısından kritik kararların alındığı, kiliselerin kurumsallaştığı ve mezheplerin şekillendiği merkezi bir şehir olmuştur. Hristiyan inanç sisteminin bugünkü hâlini almasında İznik’te toplanan konsillerin etkisi büyüktür.
1. İznik konsilleri ve Hristiyanlık inancının temelleri
Birinci İznik Konsili (M.S. 325)
Roma İmparatoru I. Konstantin tarafından toplanmıştır. Hristiyanlık tarihindeki ilk evrensel (ekümenik) konsildir. Toplantının amacı, Hristiyanlar arasındaki inanç birliğini sağlamak ve dönemin en büyük tartışma konusu olan Ariusçuluk (İsa’nın Tanrı olup olmadığı) meselesine çözüm bulmaktı. Bu konsilde, İsa’nın “Tanrı’nın özünden olduğu” kabul edilmiş ve “İznik İnanç Bildirgesi” (Nicene Creed) ortaya konmuştur. Bu bildiri, bugün hâlâ Katolik, Ortodoks ve birçok Protestan kilisesinde temel inanç metnidir. Konsilde ayrıca Paskalya’nın kutlanma tarihi, bazı dini kurallar ve kilise hiyerarşisi gibi konular da görüşülmüştür.
Yedinci Ekümenik Konsil (M.S. 787)
Bizans İmparatoriçesi İrene tarafından toplanmıştır. Bu konsil, Hristiyan dünyasında ikonoklazm (ikonların yasaklanması) tartışmasına son vermiştir. Sonuç olarak ikonaların (aziz resimleri, İsa ve Meryem tasvirleri) ibadet amacıyla kullanılmasına tekrar izin verilmiştir. Bu karar, özellikle Doğu Ortodoks Kilisesi ve Katolik Kilisesi için çok önemlidir.
2. Hac merkezi ve hac rotası üzerindeki konumu
İznik, Bizans döneminde önemli bir dini merkez olarak kabul ediliyordu. Hem kiliseleri hem de konsillerin yapıldığı mekanlar sebebiyle, Hristiyan hacılar için kutsal bir şehir haline gelmiştir. Özellikle Batık Bazilika ve Ayasofya Camii (eski kilise), Hristiyanlık tarihinde önemli ibadet mekânlarıdır.
3. Batık Bazilika
2014 yılında İznik Gölü kıyısında keşfedilen ve göl sularının altında kalan Batık Bazilika, M.S. 4. yüzyıla tarihlenmektedir. Yapının Aziz Neophytos adına inşa edildiği düşünülmektedir. Bu bazilika, Hristiyanlıkta erken dönem şehitleri adına yapılan ilk mabetlerden biri olması açısından büyük önem taşır.
İznik’te gezilecek tarihi yerler
1. İznik Surları
İznik’in dört bir yanını çevreleyen yaklaşık 5 kilometrelik surlar, Roma İmparatorluğu döneminde inşa edilmiş, Bizans ve Osmanlı dönemlerinde onarımlar görerek günümüze ulaşmıştır. İstanbul Kapı, Lefke Kapı, Yenişehir Kapı ve Göl Kapı olmak üzere dört ana kapısı bulunan surlar, hâlâ ayakta ve ziyaretçilerine geçmişin ihtişamını sunuyor.
2. Ayasofya Camii
İznik’in tam merkezinde yer alan Ayasofya Camii, Roma döneminde kilise olarak inşa edilmiş ve 787 yılında toplanan 7. Ekümenik Konsil’e ev sahipliği yapmıştır. 1331’de Orhan Gazi tarafından camiye çevrilmiş olan bu yapı, hem Hristiyan hem de İslam dünyası için büyük bir dini ve tarihi öneme sahiptir. Yapı, mimari geçişleriyle dikkat çekmekte ve restorasyon çalışmaları sayesinde bugün ziyarete açık durumdadır.
3. Yeşil Camii
1. yüzyılın sonlarında, Çandarlı Halil Hayrettin Paşa tarafından yaptırılan Yeşil Camii, adını rengârenk çinilerle bezeli zarif minaresinden alır. Selçuklu mimarisinden Osmanlı üslubuna geçişin izlerini taşıyan cami, özellikle mimari meraklılarının ilgisini çekiyor.
4. Roma Tiyatrosu
M.S. 2. yüzyılda Roma İmparatoru Traianus döneminde inşa edilen İznik Roma Tiyatrosu, yaklaşık 15 bin kişilik kapasitesiyle dönemin en büyük yapılarından biridir. Kazı ve restorasyon çalışmaları hâlâ süren bu devasa yapı, İznik’in antik çağdaki kültürel yaşamına ışık tutuyor.
5. Nilüfer Hatun İmareti ve İznik Müzesi
1. Murad’ın annesi adına 1388 yılında inşa ettirdiği Nilüfer Hatun İmareti, günümüzde İznik Müzesi olarak hizmet veriyor. Müzede, İznik ve çevresinden çıkarılan arkeolojik eserlerin yanı sıra Osmanlı dönemine ait çini, silah, kıyafet ve el yazmaları da sergileniyor.
6. Batık Bazilika
2014 yılında İznik Gölü’nde tesadüfen keşfedilen Batık Bazilika, arkeoloji dünyasında büyük yankı uyandırdı. M.S. 4. yüzyıla tarihlenen ve Aziz Neophytos adına yapıldığı düşünülen bu bazilika, bugün suyun altında kalan mimari bir hazine olarak dalış turizmine açılmayı bekliyor.
7. Çini Fırınları ve Atölyeler
Osmanlı döneminde sarayların duvarlarını süsleyen İznik çinileri, bugün hâlâ bu topraklarda hayat buluyor. Şehirdeki çini fırınları kazı alanı, çiniciliğin tarihine ışık tutarken, yerel atölyelerde hâlâ geleneksel yöntemlerle üretim yapılmakta. Ziyaretçiler hem süreci gözlemleyebiliyor hem de çini satın alabiliyor.
8. Hacı Özbek Camii
1333 yılında yapılan Hacı Özbek Camii, Osmanlı Devleti’nin inşa ettiği ilk cami olarak kayıtlara geçmiştir. Sade mimarisi ve küçük boyutuna rağmen taşıdığı tarihî değerle büyük anlamlar barındırır.
Türkiye’nin 21 UNESCO Dünya Mirası
Bugün Dünya Kültür Mirası Günü! Türkiye’den birçok kültürel öge, ritüel ve gelenek UNESCO Kültürel Mirası Listesi’nde yer alıyor. İşte Türkiye’nin 21 UNESCO Dünya Mirası…
21
1. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas) 1985 Fotoğraf Anadolu Ajansı tarafından servis edilmiştir. 
2. İstanbul’un Tarihi Alanları (İstanbul) 1985 Fotoğraf İHA tarafından servis edilmiştir. 
3. Göreme Millî Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) 1985 (Karma Miras Alanı) Fotoğraf Anadolu Ajansı tarafından servis edilmiştir. 
4. Hattuşa: Hitit Başkenti (Çorum) 1986 Fotoğraf Anadolu Ajansı tarafından servis edilmiştir. 
5. Nemrut Dağı (Adıyaman) 1987 Fotoğraf İHA tarafından servis edilmiştir. 
6. Hieropolis-Pamukkale (Denizli) 1988 (Karma Miras Alanı) Fotoğraf Anadolu Ajansı tarafından servis edilmiştir. 
7. Xanthos – Letoon (Antalya-Muğla) 1988 Fotoğraf Anadolu Ajansı tarafından servis edilmiştir. 
8. Safranbolu Şehri (Karabük) 1994 Fotoğraf Anadolu Ajansı tarafından servis edilmiştir. 
9. Truva Arkeolojik Alanı (Çanakkale) 1998 Fotoğraf DHA tarafından servis edilmiştir. 
10. Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne) 2011 Fotoğraf İHA tarafından servis edilmiştir. 
11. Çatalhöyük Neolitik Alanı (Konya) 2012 Fotoğraf Anadolu Ajansı tarafından servis edilmiştir. 
12. Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (Bursa) 2014 Fotoğraf Anadolu Ajansı tarafından servis edilmiştir. 
13. Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (İzmir) 2014 Fotoğraf Anadolu Ajansı tarafından servis edilmiştir. 
14. Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı (Diyarbakır) 2015 Fotoğraf DHA tarafından servis edilmiştir. 
15. Efes (İzmir) 2015 
16. Ani Arkeolojik Alanı (Kars) 2016 Fotoğraf Anadolu Ajansı tarafından servis edilmiştir. 
17. Aphrodisias (Aydın) 2017 
18. Göbeklitepe (Şanlıurfa) 2018 
19. Arslantepe Höyüğü (Malatya) 2021 Fotoğraf DHA tarafından servis edilmiştir. 
20. Gordion Antik Kenti (Ankara) 2023 
21. Türkiye’nin ilk seri kültürel varlıkları: Konya Beyşehir Eşrefoğlu Cami, Eskişehir Sivrihisar Ulu Camii, Kastamonu Kasaba Köy Mahmut Bey Cami ile Ankara Ahi Şerefeddin (Arslanhane) Cami ve Afyonkarahisar Ulu Cami 2023 Fotoğraf İHA tarafından servis edilmiştir.
Haber Kaynak : HTHAYAT.HABERTURK.COM
“Yayınlanan tüm haber ve diğer içerikler ile ilgili olarak yasal bildirimlerinizi bize iletişim sayfası üzerinden iletiniz. En kısa süre içerisinde bildirimlerinize geri dönüş sağlanılacaktır.”
News
